အခုလို ဒီမိုကေရစီ ေခာတ္ကို ကူးေျပာင္းတဲ့အခ်ိန္ ဥပေဒရဲ႕
ေစာင့္ေလွ်ာက္မႈ ေအာက္ကေန လြတ္လပ္ေနတဲ့၊ မ်က္ကြယ္ျပဳျခင္း ခံထားရတဲ့
အလုပ္သမား လူတန္းစားကို ဘယ္သူမွ ဂရုတစိုက္ ေဖးမေပးတာ မရွိပါဘူး။ တကယ္
ေစ့ေစ့ေတြးၾကည့္ပါ ျမန္မာျပည္မွာ အလုပ္သမား လူတန္းစားဟာ အမ်ားစုပါ။ လယ္သမား
အခုေခာတ္လိုဆိုရင္ လယ္သမား လူတန္းစားနဲ႕ေတာင္ သိတ္မကြာေတာ့ပါဘူး။
ဘာလို႕လည္းဆိုေတာ့ ရွိသမွ် အိမ္ရွိ လူကုန္ အလုပ္ထြက္လုပ္မွ
ထမင္းစားရတာျဖစ္သလို၊ လယ္ထဲမွာ ရႊံဖင္ထဲ၀င္ေအာင္ ႏြားနဲ႕ ဖက္ရုန္းေနပီး
သူေဌးမျဖစ္ေတာ့လို႕ မေလးရွားမွာ အလုပ္သြားလုပ္ၿပီး (ႏွိမ္ျခင္တဲ့
လူေတြအေျပာဆို ကၽြန္သြားခံၿပီး) အိမ္ကို ဓနိမိုးကေန သြပ္မိုး၊ ထရံကာကေန၊
အဂၤေတေဖာင္ေဒးရွင္းေလးနဲ႕ သစ္သားကာ လုပ္ခ်င္တဲ့ လူတန္းစားေတြ
မ်ားေနလို႕ပါပဲ။
အခုဆိုရင္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသမွာ မေလးရွားမွာ အလုပ္သြားလုပ္တဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ အဲ့ဒိလိုပဲ ျမန္မာျပည္တြင္းက ပညာတတ္ေတြ ႏိုင္ငံျခားမွာ သြားလုပ္ေနၾကတာ အမ်ားစုဟာလည္း အလုပ္သမား လူတန္းစားပါပဲ။ အဲ့ဒိလိုပဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ မႏၱေလးၿမိဳ႕ေတြမွာ လခစား ၀န္ထမ္းေတြဟာလည္း အလုပ္သမား လူတန္းစားပါပဲ။ အစိုးရ၀န္ကိုထမ္းမွ အလုပ္သမား လူတန္းစားဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္သတ္မွတ္မႈေအာက္က အခြင့္အေရးေတြကို ရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တရားမွ်တမႈ မရွိပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တကယ့္ကို ထုနဲ႕ ထယ္နဲ႕ မ်ားျပားေနတဲ့ အလုပ္သမား လူတန္းစားဟာ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး၊ လူ႕အခြင့္အေရး ပစ္ပယ္ျခင္း ခံထားရပါတယ္။ အေျခခံ အာမခံခ်က္ ဘာမွမရွိပဲ အလုပ္လုပ္ေနၾကရတာပါ။
တိုင္းတပါးမွာ သြားအလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ အလုပ္သမားမ်ားဟာလည္း အခ်ိန္တန္ရင္ အမိႏိုင္ငံကိုေတာ့ အခြန္ေငြ မွန္မွန္ ေဆာင္ေနၾကရတာပါပဲ။ သူတို႕အတြက္ ျပန္လည္ရရွိတဲ့ အခြင့္အေရးေတြကေတာ့ အမ်ားခဏခဏေျပာေနၾကတဲ့ သံရံုးက ၀န္ထမ္းမ်ား အေပါက္ ဆိုးျခင္းပါပဲ။ အခုေတာ့ အခြင့္အေရး နည္းနည္းေပးတယ္ ေျပာရမယ္ ကားသြင္းခြင့္တို႕ ဘာတို႕။ သူတို႕ရတဲ့ လခေတြနဲ႕လည္း ကားေတြ ဘာေတြသြင္းဖို႕ အခ်ိန္ကုန္၊ အလုပ္ရႈပ္ သိတ္မခံႏိုင္ၾကပါဘူး။ တကယ္တန္း တိုင္းတပါးမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ အလုပ္သမား လူတန္းစားမ်ားရဲ႕ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ဟာ မိမိႏိုင္ငံရဲ႕ မိမိတို႕အေပၚ တရား၀န္ ေစာင့္ေရွာက္မႈနဲ႕ တာ၀န္သိမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံသြားသြား ျမန္မာ (Burma) ဆိုရင္ ႏွာေခါင္းရံႈ႕ၾကတာကို အကုန္ခံျပင္းၾကပါတယ္။ တိုင္းတပါးမွာ တစ္ခုခုျဖစ္လို႕ အႏွိမ္ခံရရင္ေတာင္ မိမိႏိုင္ငံကိုယ္စားျပဳ သံရံုးက ဘာမွ လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္း မရွိတာေတြပါ။
ဒီေနရာမွာ ဘန္ေကာက္မွာ ေရႀကီးတုန္းက ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သားမ်ားကို ကူညီေပးတဲ့ ျမန္မာသံရံုးက သက္ဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္းမ်ားကို ေက်းဇူးတင္မိပါတယ္။ ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးရံုမက လိုအပ္တဲ့ အခေက်းေငြပါ ေထာက္ပံ့ေပးတာ တကယ့္ကို အသိအမွတ္ျပဳရမွာပါ။ ဒီလို ကိစၥမ်ိဳးေတြကိုေတာ့ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ဘယ္သတင္းဌာနကမွ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားတာ မရွိတာကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ အစိုးရ ေကာင္းတာလုပ္တာ ငါတို႕နဲ႕မဆိုင္၊ သူတုိ႕ အစိုးရပဲ ဒါသူတို႕ လုပ္ေပးရမွာေပါ့ဆိုတ့ဲ စိတ္ထားတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မေျပာတတ္ဘူးေပါ့။ ထားလိုက္ပါ အလုပ္သမား ကိစၥကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တိုင္းတပါးမွာ သြားအလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ အလုပ္သမား လူတန္းစား အမ်ားစုဟာ အမိႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ဥပေဒေစာင့္ေလွ်ာက္ျခင္းမွ ကင္းလြတ္ေနတာ ပိုမ်ားေနပါတယ္။
ဒါဆို ျပည္တြင္းက အလုပ္သမားေတြေရာ ဥပေဒေစာင့္ေလွ်ာက္ျခင္း အျပည့္အ၀ရလို႕လားဆိုရင္ အလွ်င္းကို မရွိပါဘူး။ အဲ့ဒါေၾကာင္ ့ဟိုနား ဒီနားမွာ အလုပ္သမားေတြ ခဏခဏ ဆႏၵျပၾကတာပါပဲ။ အလုပ္သမား လူတန္းစားဆိုတာ မိမိစား၀တ္ေနေရးအတြက္ ေငြရွင္ေၾကးရွင္ေတြစီမွာ အလုပ္လုပ္ေနၾကေပမဲ့ သူတို႕လည္း ေသြးနဲ႕သားနဲ႕ကိုယ္ပါပဲ။ ထိုက္သင့္တဲ့ လစာ၊ ထိုက္သင့္တဲ့ အက်ိဳးခံစားခြင့္၊ ထိုက္သင့္တဲ့ အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ရဲ႕ အာမခံမႈကို လိုခ်င္ၾကတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ျမင္ေနသမွ် ေတြ႕ေနသမွ်ကေတာ့ အလုပ္ရွင္ လူတန္းစား၊ အလုပ္ရွင္ရဲ႕ လူယံု လက္ပါးေစေတြရဲ႕ သခင္အားရ ကၽြန္ပါး၀တဲ့ ပညာျပမႈေတြေၾကာင့္ အလုပ္သမား အမ်ားစုဟာ မတရားခံရတဲ့အခါမယ္ အားကိုးရာ အလြန္မဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ တိက်ခိုင္မာတဲ့ အလုပ္သမား ဥပေဒဆိုတာ မေတြ႕မိပါဘူး။ ေရွးယခင္ ေရနံေျမဥပေဒကို ကိုးကားထားတဲ့ အလုပ္သမား ဥပေဒဆိုတာပဲ ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေလ့လာမႈ အားနည္းတာကို ၀န္ခံလိုသလို၊ အလုပ္သမားေရးရာနဲ႕ ပါတ္သက္တဲ့ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာ စာအုပ္ကို လိုခ်င္လ်င္ ပန္းဆိုးတန္းလို စာအုပ္ကမာၻလို ေနရာမ်ိဳးမွာေတာင္ ရွာရခက္တာကိုလည္း သတိျပဳမိေစခ်င္ပါတယ္။ လိုက္လံရွာေဖြ၍ ေတြ႕ရွိလ်င္လည္း မျဖစ္ညစ္က်ယ္ ေသးငယ္ေသာ စာအုပ္မ်ားသာျဖစ္ၿပီး ပုဂၢလိက ၀န္ထမ္းမ်ားအတြက္ ေရးဆြဲထားေသာ ဥပေဒမ်ား မဟုတ္ပဲ ယခင္ အစိုးရ၀န္ထမ္း၊ ေရနံေျမ ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ဆိုင္ေသာ ဥပေဒမ်ားသာ ျဖစ္ၿပီး ယေန႕အခ်ိန္ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ မ်ားစြာ မရွိေသာ ဥပေဒမ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။
၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တည္ေထာင္လာသည့္ ကုမၸဏီအမ်ားစုမွာ ယခင္အစိုးရႏွင့္ တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္း တရားမ၀င္နည္းလမ္းျဖင့္ ပါတ္သက္သူမ်ားမွ တည္ေထာင္ထားျခင္း၊ ယခင္အစိုးရ၏ မိသားစု၀င္မ်ားႏွင့္ ပါတ္သက္သူမ်ားမွ တည္ေထာင္ထားျခင္း စသည္ျဖင့္ တရားမ၀င္သည့္ အခြင့္အေရးႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားအား ေမွ်ာ္ကိုးတည္ေထာင္ထားသည့္ ကုမၸဏီမ်ား မ်ားျပားေပသည္။ သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဆိုပါ ကုမၸဏီမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ၀န္ထမ္းမ်ားမွာ မည္သည့္အာမခံခ်က္မွ်မရွိ၊ တစ္ဖက္သတ္ဆန္သည့္ ဥပေဒမ်ား၏ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈျဖင့္သာ လုပ္ကိုင္ေနရသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ သည္းခံေနရသည့္ ၀န္ထမ္းအမ်ားစုမွာလည္း စား၀တ္ေနေရး ေျပလည္ေစရန္ႏွင့္ ထိုကဲ့သို႕ေသာ အလုပ္မ်ိဳး ျပန္လည္ရွာေဖြရန္မွာ ခက္ခဲျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ၀န္ထမ္းမ်ား၏ အဆိုပါ အားနည္းခ်က္ကို သိရွိေနသည့္ ထိုကဲ့သို႕ေသာ ကုမၸဏီမွ သူေဌးလူယံု မ်ားမွလည္း ၀န္ထမ္းအျခင္းျခင္း ဇာတ္တူသား စားသည့္ႏွယ္ တရားမွ်တမႈ မရွိသည့္ ရံုးတြင္း ဥပေဒမ်ားႏွင့္ ၀န္ထမ္းအျခင္းျခင္း ဖိႏွိပ္ထားသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ထိုကဲ့သို႕ေသာ အေျခအေနတြင္ ၀န္ထမ္းအေနျဖင့္ ကိုးကားစရာ၊ ေထာက္ျပစရာ ေလာက္ေလာက္လားလား အလုပ္သမား ဥပေဒ မရွိသျဖင့္လည္း မတရားမႈမွန္သမွ် လည္စင္းခံေနရျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤေနရာတြင္ ျမန္မာျပည္ရွိ ကုမၸဏီမ်ား၏ လုပ္ငန္းလည္ပါတ္ပံုႏွင့္ အခြန္ေရွာင္ရန္ လူလည္က်ပံုတို႕ကို သိရွိႏိုင္ရန္ ရွင္းျပလိုပါသည္။ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ Joint Venture လုပ္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ အသားတင္ အက်ိဳးအျမတ္ကို အစိုးရႏွင့္ ခြဲေ၀ယူရပါသည္။ သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဆုိပါ ကုမၸဏီသည္ ၎၏ လုပ္ငန္းလည္ပါတ္မႈ စားရိတ္အား ႀကီးျမင့္သထင္ ႀကီးျမင့္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကေပသည္။ လုပ္ေဆာင္ပံုမွာ ၎ Joint Venture ျပဳလုပ္သည့္ ေငြရွင္ေၾကးရွင္ သို႕မဟုတ္ ၎ႏွင့္ ပါတ္သက္သူမွ အဆိုပါ Joint Venture ကုမၸဏီသို႕ Service ျပန္ေပးသည့္ ကုမၸဏီအေနျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ Joint Venture လုပ္သည့္ ကုမၸဏီတြင္ ၀န္ထမ္း အနည္းငယ္သာ ခန္႕အပ္ထားျခင္း ရွိၿပီး၊ က်န္သည့္ ၀န္ထမ္းမ်ားအား Service ေပးသည့္ ကုမၸဏီအား ပုတ္ျပတ္ ခြဲေ၀ေပးထားျခင္း ပံုသ႑န္ ျဖစ္ပါသည္။
သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ Joint Venture ကုမၸဏီအေနျဖင့္ ၎၏ လုပ္ငန္းလည္ပါတ္မႈတြင္ ၀န္ထမ္းခန္႕ထားျခင္း ဆိုင္ရာႏွင့္ ပါတ္သက္သည့္ ကုန္က်ေငြအား ၎စိတ္ႀကိဳက္ ေဖာ္ျပႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ သာမန္ ၀န္ထမ္း လစာ $200 ႏွင့္ ခန္႕ထားပါက ရႏိုင္ေသာ္လည္း အဆိုပါ Service ကုမၸဏီမွ ျပန္လည္ ခန္႕အပ္ပါက စာရင္းတြင္ ႏွစ္ဆ $400 ခန္႕ျပသထားၿပီး ကုမၸဏီ Expense အားျမွင့္တင္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ Service ေပးသည့္ ကုမၸဏီဘက္တြင္မူ အဆိုပါ ၀န္ထမ္းအား $100 စြန္းစြန္းႏွင့္သာ ခန္႕အပ္ထားသည္မ်ိဳး ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႕ Service ကုမၸဏီသို႕ မတန္တဆ ေစ်းႏွင့္ ေပးအပ္ထားသည္ကို အံအားသင့္ဖြယ္ မရွိသည္မွာ Service ကုမၸဏီသည္လည္း အဆိုပါ ေငြရွင္ေၾကးရွင္ ပိုင္ဆိုင္သည့္အတြက္ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဘယ္ဘက္ အိပ္ထဲက ထြက္တဲ့ ပိုက္ဆံ ညာဘက္အိပ္ကပ္ထဲ ထည့္သကဲ့သို႕ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုကဲ့သို႕ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဥပေဒအား လက္တစ္လံုးျခား လွည့္ပါတ္၍ ေရွာင္ရွားသည့္ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ၎ကုမၸဏီတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသည့္ ၀န္ထမ္းအား ၎တို႕လိုသကဲ့သို႕ ျပဳမူမည္မွာ အထင္အရွားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခါတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရအေနျဖင့္ ဒီမိုကေရစီကို ေဖာ္ေဆာင္ေနခ်ိန္တြင္ အစိုးရတစ္ရပ္အေနျဖင့္လည္း ႏိုင္ငံကိုတည္ေထာင္ရန္ ရသင့္ရထိုက္သည့္ အခြန္ေငြမ်ားအား ျပည္သူမ်ားထံမွ ေတာင္းခံသကဲ့သို႕ ထိုကဲ့သို႕ ဥပေဒအား လက္တစ္လံုးျခားလုပ္သည့္ ေငြရွင္ေၾကးရွင္မ်ားထဲမွလည္း ေကာက္ခံရန္ လိုပါသည္။ ၎ေနရာတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာ ေငြရွင္ေၾကးရွင္မ်ားသည္ မိမိတို႕၏ ၀င္ေငြခြန္အား စည္းၾကပ္ရန္လာေရာက္သည့္ အရာရွိအား မက္ေမာေလာက္သည့္ ေငြေၾကးပမာဏ ေပးလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ အခြန္ေရွာင္ျခင္းမ်ားလည္း ယခုထက္တိုင္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
သို႕ျဖစ္သည့္အတြက္ ထိုကဲ့သို႕ အခြန္ေရွာင္ျခင္းမ်ိဳးအား တားဆီးရန္၊ ေငြရွင္ေၾကးရွင္မ်ား၏ ၀င္ေငြပမာဏႏွင့္ လုပ္ငန္းလည္ပါတ္မႈ ပမာဏကို သိရွိႏိုင္ရန္အတြက္ စနစ္တက် ေအာက္ေျခမွ လုပ္ေဆာင္ရန္လိုအပ္ပါသည္။ ထိုသို႕လုပ္ေဆာင္ရန္မွာ အလုပ္သမားမ်ား၏ လုပ္ငန္း အာမခံခ်က္ ေပးႏိုင္ရန္၊ မတရားမႈမွ ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႕ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ သက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢလိက ၀န္ထမ္းမ်ား၏ ၀င္ေငြခြန္အား စနစ္တက် စည္းၾကပ္ျခင္းအားျဖင့္ ၎၀န္ထမ္းမ်ား အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ကုမၸဏီမ်ားအား စာရင္းအတိအက် သိရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕အတူပင္ အသင့္အတင့္ လစာျဖင့္ လူအရည္အတြက္ မ်ားစြာ ကုမၸဏီတစ္ခုတည္းတြင္ အလုပ္လုပ္ေနသည္ ဆိုပါက ၎ကုမၸဏီ၏ ရပ္တည္မႈ အေျခအေနအား သိရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း၌ပင္ ကုမၸဏီ သက္တန္းတိုးခ်ိန္တြင္ အခြန္ေဆာင္ရာတြင္ ကုမၸဏီ၏ အျမတ္ေငြမွာ ျမန္မာက်ပ္ေငြ ၄၀၀ ႏွင့္ ၅၀၀ ၾကားသာ ျမတ္စြန္းသည္ဟု စာရင္းျပၿပီး သက္တန္းတိုးသည့္ ကုမၸဏီ မ်ားစြာ ရွိသည္ကိုလည္း မေမ့သင့္ေပ။
သို႕ရာတြင္ ၀န္ထမ္းမ်ား၏ ၀င္ေငြခြန္ စည္းၾကပ္ျခင္းမွာလည္း ၎၀န္ထမ္းမ်ား၏ လူမႈဖူလံုေရးႏွင့္ ပါတ္သက္သည္မ်ားကို ျပန္လည္ေစာင့္ေရွာက္ရန္၊ အာမခံခ်က္ရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ရန္လည္း လိုအပ္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ၀န္ထမ္းမ်ားထံမွ အခြန္ေငြ ေကာက္ခံျခင္းသာ ျပဳလုပ္ၿပီး ၀န္ထမ္းမ်ား၏ ဘ၀အာမခံခ်က္ မရွိပါက မည္သည့္၀န္ထမ္းမွ် အခြန္ေငြ ေဆာင္မည္ မဟုတ္ေပ။ ထို႕အတူ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္လည္း ၎တို႕ ေပးေဆာင္သည့္ အခြန္ေငြမ်ားသည္ သဲထဲေရသြန္သကဲ့သို႕ ျဖစ္သြားပါကလည္း မည္သည့္ကုမၸဏီမွ အခြန္ေဆာင္ျခင္စိတ္ရွိမည္ မဟုတ္သည္ကိုလည္း သတိခ်ပ္သင့္ေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တရားဥပေဒတြင္ ဥပေဒမသိ၍ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းအား လက္ခံႏိုင္ဖြယ္မရွိဟု သတ္မွတ္ထားပါသည္။ သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဥပေဒမရွိသျဖင့္ ႏိုင္လိုမင္းထက္ မတရားျပဳက်င့္မည္ကို လက္သင့္ခံရမည္ေလာဟု ေမးျမန္းစရာရွိလာပါသည္။ ျပည္တြင္းတြင္ ခိုင္မာသည့္ ဥပေဒမရွိသျဖင့္၊ ျပည္ပမွ International Labor Law မ်ားကို ယူသံုးလ်င္ မိမိတို႕ႏိုင္ငံႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိ၍ အဆင္ေျပႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။ ဤေနရာတြင္ ျပန္ေျပာင္း အမွတ္ရမိသည္မွာ မိမိတို႕ႏိုင္ငံတြင္ တိက် ခိုင္မာသည့္ Environmental ႏွင့္ ပါတ္သက္သည့္ Law မရွိသျဖင့္ ျမစ္ဆံု အပါအသ၀င္ Cascade ပံုသ႑န္ ဆည္မ်ားအား စံခ်ိန္စံညႊန္းမရွိ ပရမ္းပတာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သျဖင့္ အဆိုပါေဒသတစ္၀ိုက္ သဘာ၀ပါတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးယိုယြင္းေနသည္မွာ ျမင္မေကာင္းေအာင္ ျဖစ္ေနပါသည္။
သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယခုမွ Environmental Law ကိုေရးဆြဲရန္ လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းေနခ်ိန္တြင္ (အခ်ိဳ႕က မလိုေသးဟု ကန္႕ကြက္ေနၾကပါသည္)။ မိမိတုိ႕ႏိုင္ငံ သဘာ၀ပါတ္၀န္းက်င္မွာ အေတာ္ပင္ ထိခိုက္ပ်က္ဆီးေနၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ႀကီးမားသည့္ အင္အားစုမ်ားတြင္ တစ္ခု အပါအ၀င္ျဖစ္သည့္ အလုပ္သမားထု၏ အာမခံခ်က္အား ျမွင့္တင္ေပးႏိုင္မႈ မရွိလ်င္ ဦးေႏွာက္ယိုစီးျခင္း၊ Mental ပိုင္းအားနည္းျခင္း၊ အက်င့္စာရိတၱ ျခစားျခင္းမ်ားစြာ ထပ္မံ ႀကံဳေတြ႕လာႏိုင္ရန္သာ (ယခုလည္း ႀကံဳေတြ႕ေနဆဲလည္း ျဖစ္ပါသည္) ရွိပါသည္။ Labor မ်ား အာမခံခ်က္မရွိမႈႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အက်ိဳးဆက္သည္ မိမိတို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ မိသားစုေပါင္း မ်ားစြာသို႕ပါ အက်ိဳးသက္ေရာက္လာႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
ယခုအခါတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ဖိတ္ေခၚေနၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပည္တြင္းတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမည့္ ကုမၸဏီမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္မည့္ ၀န္ထမ္းမ်ားအတြက္ အကာအကြယ္ အာမခံခ်က္ရွိမည့္ အလုပ္သမား အသင္းအဖြဲ႕၊ ဥပေဒ မရွိသည္ကိုလည္း ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ ေတြ႕ျမင္ေနရပါသည္။ ယခုကဲ့သို႕ ႏိုင္ငံေတာ္အား အျခားေသာ တိုင္းျပည္မ်ားႏွင္ ့အမွီလိုက္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပန္းေနခ်ိန္တြင္ အလုပ္သမား ၀န္ႀကီးဌာနအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ၀န္ထမ္းမ်ား၏ အာမခံခ်က္၊ လူမႈဖူလံုရန္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္သည္ဟု ျမင္လာပါသည္။ ကုမၸဏီေထာင္ထားသည္မွာ ေငြရွင္ေၾကးရွင္မ်ား ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အလုပ္သမား ၀န္ႀကီးဌာနမွ အလုပ္သမားထုဘက္မွ ရပ္တည္ေပးပါက ခက္ခဲမည္၊ ေငြအား လူအားအား ရင္ဆိုင္ရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးကိုယ္တိုင္ တိုင္းျပည္အား လာဘ္စားမႈ ကင္းစင္ေစရန္၊ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းေစရန္၊ တိုင္းျပည္ ေကာင္းစားေစရန္ ျပဳလုပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည့္အတြက္ မိမိတိုင္းျပည္တြင္းရွိ ႀကီးမားသည့္ အင္အားစုထဲမွ တစ္ခုျဖစ္ေသာ အလုပ္သမားထုႀကီးဘက္မွ မားမား မတ္မတ္ ရပ္တည္ေပးျခင္းျဖင့္ တိုင္းျပည္အား တစ္တပ္တစ္ေနရာမွ ေထာက္ပံ့ေပးေနသာ အလုပ္သမားထုႀကီး၏ ယံုၾကည္မႈအား ရယူရန္ လိုအပ္ေနျပီ ျဖစ္ပါသည္။
James Mmt (facebook) ထဲမွ ကူးယူပါသည္။
အခုဆိုရင္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသမွာ မေလးရွားမွာ အလုပ္သြားလုပ္တဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ အဲ့ဒိလိုပဲ ျမန္မာျပည္တြင္းက ပညာတတ္ေတြ ႏိုင္ငံျခားမွာ သြားလုပ္ေနၾကတာ အမ်ားစုဟာလည္း အလုပ္သမား လူတန္းစားပါပဲ။ အဲ့ဒိလိုပဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ မႏၱေလးၿမိဳ႕ေတြမွာ လခစား ၀န္ထမ္းေတြဟာလည္း အလုပ္သမား လူတန္းစားပါပဲ။ အစိုးရ၀န္ကိုထမ္းမွ အလုပ္သမား လူတန္းစားဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္သတ္မွတ္မႈေအာက္က အခြင့္အေရးေတြကို ရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တရားမွ်တမႈ မရွိပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တကယ့္ကို ထုနဲ႕ ထယ္နဲ႕ မ်ားျပားေနတဲ့ အလုပ္သမား လူတန္းစားဟာ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး၊ လူ႕အခြင့္အေရး ပစ္ပယ္ျခင္း ခံထားရပါတယ္။ အေျခခံ အာမခံခ်က္ ဘာမွမရွိပဲ အလုပ္လုပ္ေနၾကရတာပါ။
တိုင္းတပါးမွာ သြားအလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ အလုပ္သမားမ်ားဟာလည္း အခ်ိန္တန္ရင္ အမိႏိုင္ငံကိုေတာ့ အခြန္ေငြ မွန္မွန္ ေဆာင္ေနၾကရတာပါပဲ။ သူတို႕အတြက္ ျပန္လည္ရရွိတဲ့ အခြင့္အေရးေတြကေတာ့ အမ်ားခဏခဏေျပာေနၾကတဲ့ သံရံုးက ၀န္ထမ္းမ်ား အေပါက္ ဆိုးျခင္းပါပဲ။ အခုေတာ့ အခြင့္အေရး နည္းနည္းေပးတယ္ ေျပာရမယ္ ကားသြင္းခြင့္တို႕ ဘာတို႕။ သူတို႕ရတဲ့ လခေတြနဲ႕လည္း ကားေတြ ဘာေတြသြင္းဖို႕ အခ်ိန္ကုန္၊ အလုပ္ရႈပ္ သိတ္မခံႏိုင္ၾကပါဘူး။ တကယ္တန္း တိုင္းတပါးမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ အလုပ္သမား လူတန္းစားမ်ားရဲ႕ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ဟာ မိမိႏိုင္ငံရဲ႕ မိမိတို႕အေပၚ တရား၀န္ ေစာင့္ေရွာက္မႈနဲ႕ တာ၀န္သိမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံသြားသြား ျမန္မာ (Burma) ဆိုရင္ ႏွာေခါင္းရံႈ႕ၾကတာကို အကုန္ခံျပင္းၾကပါတယ္။ တိုင္းတပါးမွာ တစ္ခုခုျဖစ္လို႕ အႏွိမ္ခံရရင္ေတာင္ မိမိႏိုင္ငံကိုယ္စားျပဳ သံရံုးက ဘာမွ လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္း မရွိတာေတြပါ။
ဒီေနရာမွာ ဘန္ေကာက္မွာ ေရႀကီးတုန္းက ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သားမ်ားကို ကူညီေပးတဲ့ ျမန္မာသံရံုးက သက္ဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္းမ်ားကို ေက်းဇူးတင္မိပါတယ္။ ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးရံုမက လိုအပ္တဲ့ အခေက်းေငြပါ ေထာက္ပံ့ေပးတာ တကယ့္ကို အသိအမွတ္ျပဳရမွာပါ။ ဒီလို ကိစၥမ်ိဳးေတြကိုေတာ့ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ဘယ္သတင္းဌာနကမွ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားတာ မရွိတာကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ အစိုးရ ေကာင္းတာလုပ္တာ ငါတို႕နဲ႕မဆိုင္၊ သူတုိ႕ အစိုးရပဲ ဒါသူတို႕ လုပ္ေပးရမွာေပါ့ဆိုတ့ဲ စိတ္ထားတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မေျပာတတ္ဘူးေပါ့။ ထားလိုက္ပါ အလုပ္သမား ကိစၥကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တိုင္းတပါးမွာ သြားအလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ အလုပ္သမား လူတန္းစား အမ်ားစုဟာ အမိႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ဥပေဒေစာင့္ေလွ်ာက္ျခင္းမွ ကင္းလြတ္ေနတာ ပိုမ်ားေနပါတယ္။
ဒါဆို ျပည္တြင္းက အလုပ္သမားေတြေရာ ဥပေဒေစာင့္ေလွ်ာက္ျခင္း အျပည့္အ၀ရလို႕လားဆိုရင္ အလွ်င္းကို မရွိပါဘူး။ အဲ့ဒါေၾကာင္ ့ဟိုနား ဒီနားမွာ အလုပ္သမားေတြ ခဏခဏ ဆႏၵျပၾကတာပါပဲ။ အလုပ္သမား လူတန္းစားဆိုတာ မိမိစား၀တ္ေနေရးအတြက္ ေငြရွင္ေၾကးရွင္ေတြစီမွာ အလုပ္လုပ္ေနၾကေပမဲ့ သူတို႕လည္း ေသြးနဲ႕သားနဲ႕ကိုယ္ပါပဲ။ ထိုက္သင့္တဲ့ လစာ၊ ထိုက္သင့္တဲ့ အက်ိဳးခံစားခြင့္၊ ထိုက္သင့္တဲ့ အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ရဲ႕ အာမခံမႈကို လိုခ်င္ၾကတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ျမင္ေနသမွ် ေတြ႕ေနသမွ်ကေတာ့ အလုပ္ရွင္ လူတန္းစား၊ အလုပ္ရွင္ရဲ႕ လူယံု လက္ပါးေစေတြရဲ႕ သခင္အားရ ကၽြန္ပါး၀တဲ့ ပညာျပမႈေတြေၾကာင့္ အလုပ္သမား အမ်ားစုဟာ မတရားခံရတဲ့အခါမယ္ အားကိုးရာ အလြန္မဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ တိက်ခိုင္မာတဲ့ အလုပ္သမား ဥပေဒဆိုတာ မေတြ႕မိပါဘူး။ ေရွးယခင္ ေရနံေျမဥပေဒကို ကိုးကားထားတဲ့ အလုပ္သမား ဥပေဒဆိုတာပဲ ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေလ့လာမႈ အားနည္းတာကို ၀န္ခံလိုသလို၊ အလုပ္သမားေရးရာနဲ႕ ပါတ္သက္တဲ့ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာ စာအုပ္ကို လိုခ်င္လ်င္ ပန္းဆိုးတန္းလို စာအုပ္ကမာၻလို ေနရာမ်ိဳးမွာေတာင္ ရွာရခက္တာကိုလည္း သတိျပဳမိေစခ်င္ပါတယ္။ လိုက္လံရွာေဖြ၍ ေတြ႕ရွိလ်င္လည္း မျဖစ္ညစ္က်ယ္ ေသးငယ္ေသာ စာအုပ္မ်ားသာျဖစ္ၿပီး ပုဂၢလိက ၀န္ထမ္းမ်ားအတြက္ ေရးဆြဲထားေသာ ဥပေဒမ်ား မဟုတ္ပဲ ယခင္ အစိုးရ၀န္ထမ္း၊ ေရနံေျမ ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ဆိုင္ေသာ ဥပေဒမ်ားသာ ျဖစ္ၿပီး ယေန႕အခ်ိန္ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ မ်ားစြာ မရွိေသာ ဥပေဒမ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။
၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တည္ေထာင္လာသည့္ ကုမၸဏီအမ်ားစုမွာ ယခင္အစိုးရႏွင့္ တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္း တရားမ၀င္နည္းလမ္းျဖင့္ ပါတ္သက္သူမ်ားမွ တည္ေထာင္ထားျခင္း၊ ယခင္အစိုးရ၏ မိသားစု၀င္မ်ားႏွင့္ ပါတ္သက္သူမ်ားမွ တည္ေထာင္ထားျခင္း စသည္ျဖင့္ တရားမ၀င္သည့္ အခြင့္အေရးႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားအား ေမွ်ာ္ကိုးတည္ေထာင္ထားသည့္ ကုမၸဏီမ်ား မ်ားျပားေပသည္။ သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဆိုပါ ကုမၸဏီမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ၀န္ထမ္းမ်ားမွာ မည္သည့္အာမခံခ်က္မွ်မရွိ၊ တစ္ဖက္သတ္ဆန္သည့္ ဥပေဒမ်ား၏ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈျဖင့္သာ လုပ္ကိုင္ေနရသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ သည္းခံေနရသည့္ ၀န္ထမ္းအမ်ားစုမွာလည္း စား၀တ္ေနေရး ေျပလည္ေစရန္ႏွင့္ ထိုကဲ့သို႕ေသာ အလုပ္မ်ိဳး ျပန္လည္ရွာေဖြရန္မွာ ခက္ခဲျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ၀န္ထမ္းမ်ား၏ အဆိုပါ အားနည္းခ်က္ကို သိရွိေနသည့္ ထိုကဲ့သို႕ေသာ ကုမၸဏီမွ သူေဌးလူယံု မ်ားမွလည္း ၀န္ထမ္းအျခင္းျခင္း ဇာတ္တူသား စားသည့္ႏွယ္ တရားမွ်တမႈ မရွိသည့္ ရံုးတြင္း ဥပေဒမ်ားႏွင့္ ၀န္ထမ္းအျခင္းျခင္း ဖိႏွိပ္ထားသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ထိုကဲ့သို႕ေသာ အေျခအေနတြင္ ၀န္ထမ္းအေနျဖင့္ ကိုးကားစရာ၊ ေထာက္ျပစရာ ေလာက္ေလာက္လားလား အလုပ္သမား ဥပေဒ မရွိသျဖင့္လည္း မတရားမႈမွန္သမွ် လည္စင္းခံေနရျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ဤေနရာတြင္ ျမန္မာျပည္ရွိ ကုမၸဏီမ်ား၏ လုပ္ငန္းလည္ပါတ္ပံုႏွင့္ အခြန္ေရွာင္ရန္ လူလည္က်ပံုတို႕ကို သိရွိႏိုင္ရန္ ရွင္းျပလိုပါသည္။ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ Joint Venture လုပ္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ အသားတင္ အက်ိဳးအျမတ္ကို အစိုးရႏွင့္ ခြဲေ၀ယူရပါသည္။ သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဆုိပါ ကုမၸဏီသည္ ၎၏ လုပ္ငန္းလည္ပါတ္မႈ စားရိတ္အား ႀကီးျမင့္သထင္ ႀကီးျမင့္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကေပသည္။ လုပ္ေဆာင္ပံုမွာ ၎ Joint Venture ျပဳလုပ္သည့္ ေငြရွင္ေၾကးရွင္ သို႕မဟုတ္ ၎ႏွင့္ ပါတ္သက္သူမွ အဆိုပါ Joint Venture ကုမၸဏီသို႕ Service ျပန္ေပးသည့္ ကုမၸဏီအေနျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ Joint Venture လုပ္သည့္ ကုမၸဏီတြင္ ၀န္ထမ္း အနည္းငယ္သာ ခန္႕အပ္ထားျခင္း ရွိၿပီး၊ က်န္သည့္ ၀န္ထမ္းမ်ားအား Service ေပးသည့္ ကုမၸဏီအား ပုတ္ျပတ္ ခြဲေ၀ေပးထားျခင္း ပံုသ႑န္ ျဖစ္ပါသည္။
သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ Joint Venture ကုမၸဏီအေနျဖင့္ ၎၏ လုပ္ငန္းလည္ပါတ္မႈတြင္ ၀န္ထမ္းခန္႕ထားျခင္း ဆိုင္ရာႏွင့္ ပါတ္သက္သည့္ ကုန္က်ေငြအား ၎စိတ္ႀကိဳက္ ေဖာ္ျပႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ သာမန္ ၀န္ထမ္း လစာ $200 ႏွင့္ ခန္႕ထားပါက ရႏိုင္ေသာ္လည္း အဆိုပါ Service ကုမၸဏီမွ ျပန္လည္ ခန္႕အပ္ပါက စာရင္းတြင္ ႏွစ္ဆ $400 ခန္႕ျပသထားၿပီး ကုမၸဏီ Expense အားျမွင့္တင္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ Service ေပးသည့္ ကုမၸဏီဘက္တြင္မူ အဆိုပါ ၀န္ထမ္းအား $100 စြန္းစြန္းႏွင့္သာ ခန္႕အပ္ထားသည္မ်ိဳး ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႕ Service ကုမၸဏီသို႕ မတန္တဆ ေစ်းႏွင့္ ေပးအပ္ထားသည္ကို အံအားသင့္ဖြယ္ မရွိသည္မွာ Service ကုမၸဏီသည္လည္း အဆိုပါ ေငြရွင္ေၾကးရွင္ ပိုင္ဆိုင္သည့္အတြက္ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဘယ္ဘက္ အိပ္ထဲက ထြက္တဲ့ ပိုက္ဆံ ညာဘက္အိပ္ကပ္ထဲ ထည့္သကဲ့သို႕ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုကဲ့သို႕ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဥပေဒအား လက္တစ္လံုးျခား လွည့္ပါတ္၍ ေရွာင္ရွားသည့္ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ၎ကုမၸဏီတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသည့္ ၀န္ထမ္းအား ၎တို႕လိုသကဲ့သို႕ ျပဳမူမည္မွာ အထင္အရွားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခါတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရအေနျဖင့္ ဒီမိုကေရစီကို ေဖာ္ေဆာင္ေနခ်ိန္တြင္ အစိုးရတစ္ရပ္အေနျဖင့္လည္း ႏိုင္ငံကိုတည္ေထာင္ရန္ ရသင့္ရထိုက္သည့္ အခြန္ေငြမ်ားအား ျပည္သူမ်ားထံမွ ေတာင္းခံသကဲ့သို႕ ထိုကဲ့သို႕ ဥပေဒအား လက္တစ္လံုးျခားလုပ္သည့္ ေငြရွင္ေၾကးရွင္မ်ားထဲမွလည္း ေကာက္ခံရန္ လိုပါသည္။ ၎ေနရာတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာ ေငြရွင္ေၾကးရွင္မ်ားသည္ မိမိတို႕၏ ၀င္ေငြခြန္အား စည္းၾကပ္ရန္လာေရာက္သည့္ အရာရွိအား မက္ေမာေလာက္သည့္ ေငြေၾကးပမာဏ ေပးလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ အခြန္ေရွာင္ျခင္းမ်ားလည္း ယခုထက္တိုင္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
သို႕ျဖစ္သည့္အတြက္ ထိုကဲ့သို႕ အခြန္ေရွာင္ျခင္းမ်ိဳးအား တားဆီးရန္၊ ေငြရွင္ေၾကးရွင္မ်ား၏ ၀င္ေငြပမာဏႏွင့္ လုပ္ငန္းလည္ပါတ္မႈ ပမာဏကို သိရွိႏိုင္ရန္အတြက္ စနစ္တက် ေအာက္ေျခမွ လုပ္ေဆာင္ရန္လိုအပ္ပါသည္။ ထိုသို႕လုပ္ေဆာင္ရန္မွာ အလုပ္သမားမ်ား၏ လုပ္ငန္း အာမခံခ်က္ ေပးႏိုင္ရန္၊ မတရားမႈမွ ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႕ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ သက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢလိက ၀န္ထမ္းမ်ား၏ ၀င္ေငြခြန္အား စနစ္တက် စည္းၾကပ္ျခင္းအားျဖင့္ ၎၀န္ထမ္းမ်ား အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ကုမၸဏီမ်ားအား စာရင္းအတိအက် သိရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕အတူပင္ အသင့္အတင့္ လစာျဖင့္ လူအရည္အတြက္ မ်ားစြာ ကုမၸဏီတစ္ခုတည္းတြင္ အလုပ္လုပ္ေနသည္ ဆိုပါက ၎ကုမၸဏီ၏ ရပ္တည္မႈ အေျခအေနအား သိရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း၌ပင္ ကုမၸဏီ သက္တန္းတိုးခ်ိန္တြင္ အခြန္ေဆာင္ရာတြင္ ကုမၸဏီ၏ အျမတ္ေငြမွာ ျမန္မာက်ပ္ေငြ ၄၀၀ ႏွင့္ ၅၀၀ ၾကားသာ ျမတ္စြန္းသည္ဟု စာရင္းျပၿပီး သက္တန္းတိုးသည့္ ကုမၸဏီ မ်ားစြာ ရွိသည္ကိုလည္း မေမ့သင့္ေပ။
သို႕ရာတြင္ ၀န္ထမ္းမ်ား၏ ၀င္ေငြခြန္ စည္းၾကပ္ျခင္းမွာလည္း ၎၀န္ထမ္းမ်ား၏ လူမႈဖူလံုေရးႏွင့္ ပါတ္သက္သည္မ်ားကို ျပန္လည္ေစာင့္ေရွာက္ရန္၊ အာမခံခ်က္ရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ရန္လည္း လိုအပ္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ၀န္ထမ္းမ်ားထံမွ အခြန္ေငြ ေကာက္ခံျခင္းသာ ျပဳလုပ္ၿပီး ၀န္ထမ္းမ်ား၏ ဘ၀အာမခံခ်က္ မရွိပါက မည္သည့္၀န္ထမ္းမွ် အခြန္ေငြ ေဆာင္မည္ မဟုတ္ေပ။ ထို႕အတူ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္လည္း ၎တို႕ ေပးေဆာင္သည့္ အခြန္ေငြမ်ားသည္ သဲထဲေရသြန္သကဲ့သို႕ ျဖစ္သြားပါကလည္း မည္သည့္ကုမၸဏီမွ အခြန္ေဆာင္ျခင္စိတ္ရွိမည္ မဟုတ္သည္ကိုလည္း သတိခ်ပ္သင့္ေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တရားဥပေဒတြင္ ဥပေဒမသိ၍ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းအား လက္ခံႏိုင္ဖြယ္မရွိဟု သတ္မွတ္ထားပါသည္။ သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဥပေဒမရွိသျဖင့္ ႏိုင္လိုမင္းထက္ မတရားျပဳက်င့္မည္ကို လက္သင့္ခံရမည္ေလာဟု ေမးျမန္းစရာရွိလာပါသည္။ ျပည္တြင္းတြင္ ခိုင္မာသည့္ ဥပေဒမရွိသျဖင့္၊ ျပည္ပမွ International Labor Law မ်ားကို ယူသံုးလ်င္ မိမိတို႕ႏိုင္ငံႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိ၍ အဆင္ေျပႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။ ဤေနရာတြင္ ျပန္ေျပာင္း အမွတ္ရမိသည္မွာ မိမိတို႕ႏိုင္ငံတြင္ တိက် ခိုင္မာသည့္ Environmental ႏွင့္ ပါတ္သက္သည့္ Law မရွိသျဖင့္ ျမစ္ဆံု အပါအသ၀င္ Cascade ပံုသ႑န္ ဆည္မ်ားအား စံခ်ိန္စံညႊန္းမရွိ ပရမ္းပတာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သျဖင့္ အဆိုပါေဒသတစ္၀ိုက္ သဘာ၀ပါတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးယိုယြင္းေနသည္မွာ ျမင္မေကာင္းေအာင္ ျဖစ္ေနပါသည္။
သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယခုမွ Environmental Law ကိုေရးဆြဲရန္ လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းေနခ်ိန္တြင္ (အခ်ိဳ႕က မလိုေသးဟု ကန္႕ကြက္ေနၾကပါသည္)။ မိမိတုိ႕ႏိုင္ငံ သဘာ၀ပါတ္၀န္းက်င္မွာ အေတာ္ပင္ ထိခိုက္ပ်က္ဆီးေနၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ႀကီးမားသည့္ အင္အားစုမ်ားတြင္ တစ္ခု အပါအ၀င္ျဖစ္သည့္ အလုပ္သမားထု၏ အာမခံခ်က္အား ျမွင့္တင္ေပးႏိုင္မႈ မရွိလ်င္ ဦးေႏွာက္ယိုစီးျခင္း၊ Mental ပိုင္းအားနည္းျခင္း၊ အက်င့္စာရိတၱ ျခစားျခင္းမ်ားစြာ ထပ္မံ ႀကံဳေတြ႕လာႏိုင္ရန္သာ (ယခုလည္း ႀကံဳေတြ႕ေနဆဲလည္း ျဖစ္ပါသည္) ရွိပါသည္။ Labor မ်ား အာမခံခ်က္မရွိမႈႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အက်ိဳးဆက္သည္ မိမိတို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ မိသားစုေပါင္း မ်ားစြာသို႕ပါ အက်ိဳးသက္ေရာက္လာႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
ယခုအခါတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ဖိတ္ေခၚေနၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပည္တြင္းတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမည့္ ကုမၸဏီမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္မည့္ ၀န္ထမ္းမ်ားအတြက္ အကာအကြယ္ အာမခံခ်က္ရွိမည့္ အလုပ္သမား အသင္းအဖြဲ႕၊ ဥပေဒ မရွိသည္ကိုလည္း ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ ေတြ႕ျမင္ေနရပါသည္။ ယခုကဲ့သို႕ ႏိုင္ငံေတာ္အား အျခားေသာ တိုင္းျပည္မ်ားႏွင္ ့အမွီလိုက္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပန္းေနခ်ိန္တြင္ အလုပ္သမား ၀န္ႀကီးဌာနအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ၀န္ထမ္းမ်ား၏ အာမခံခ်က္၊ လူမႈဖူလံုရန္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္သည္ဟု ျမင္လာပါသည္။ ကုမၸဏီေထာင္ထားသည္မွာ ေငြရွင္ေၾကးရွင္မ်ား ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အလုပ္သမား ၀န္ႀကီးဌာနမွ အလုပ္သမားထုဘက္မွ ရပ္တည္ေပးပါက ခက္ခဲမည္၊ ေငြအား လူအားအား ရင္ဆိုင္ရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးကိုယ္တိုင္ တိုင္းျပည္အား လာဘ္စားမႈ ကင္းစင္ေစရန္၊ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းေစရန္၊ တိုင္းျပည္ ေကာင္းစားေစရန္ ျပဳလုပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည့္အတြက္ မိမိတိုင္းျပည္တြင္းရွိ ႀကီးမားသည့္ အင္အားစုထဲမွ တစ္ခုျဖစ္ေသာ အလုပ္သမားထုႀကီးဘက္မွ မားမား မတ္မတ္ ရပ္တည္ေပးျခင္းျဖင့္ တိုင္းျပည္အား တစ္တပ္တစ္ေနရာမွ ေထာက္ပံ့ေပးေနသာ အလုပ္သမားထုႀကီး၏ ယံုၾကည္မႈအား ရယူရန္ လိုအပ္ေနျပီ ျဖစ္ပါသည္။
James Mmt (facebook) ထဲမွ ကူးယူပါသည္။
0 comments:
Post a Comment